MPG, MEG of MEK? Wat betekenen de afkortingen

Het zijn drie afkortingen die nog weleens voorkomen in onder andere de automotive wereld. En omdat ze zoveel op elkaar lijken, worden ze nog weleens door elkaar gehaald. In dit blog leggen we je uit waar de afkortingen voor staan, wat de producten doen en wat de verschillen zijn.

Glycol of Keton

De drie afkortingen zijn eigenlijk al onder te verdelen in 2 verschillende groepen. MPG en MEG zijn glycolen. MEK is een keton. De laatste letters G of K, in deze afkortingen geven dit ook aan. Ook de toepassing van deze twee productgroepen is verschillend. Waar glycol als antivries wordt gebruikt, wordt keton als oplos- en/of reinigingsmiddel gebruikt.

Ook de letter M wordt voor de glycolen anders gebruikt dan bij de keton. Bij de glycolen staat deze letter voor Mono. Dat betekent dat er slechts met één ethyleen of propyleen molecuul een chemische reactie met water wordt gebruikt. 

Bij keton staat de M voor Metyl. Dit is een woord dat vooral in de scheikunde wordt gebruikt. Er wordt hiermee een groep aangeduid bestaande uit één koolstofatoom en drie waterstofatomen. Oftewel methyl staat voor een bepaalde groep van de stof. Zo is er al snel een eerste onderscheid gemaakt tussen de drie verschillende producten. MPG en MEG zijn op bepaalde vlakken vergelijkbare stoffen. MEK valt onder een totaal andere groep en heeft ook geen enkel raakvlak met de andere twee stoffen. 

MPG

De afkorting MPG staat voor MonoPropyleenGlycol, ook wel propaandiol genoemd. De vloeistof is geur en kleurloos. MPG heeft een hogere viscositeit dan MEG. Dit houdt in MPG bij een temperatuur vanaf -18°C meer stroperig wordt. De vloeistof is dan moeilijker rond te pompen waardoor de capaciteit voor warmte uitwisseling afneemt. Bij koudere omstandigheden is het dan ook aan te raden om MEG te gebruiken. Glycol geeft aan dat het een antivriesmiddel is. De vloeistof kan dus worden ingezet bij koude temperaturen. Hierbij moet je rekening houden met het werkbereik. Van pure MPG is dat van -20°C tot 65°C. Indien de vloeistof wordt gemengd met gedemineraliseerd water, dat is mogelijk, zal de vorstbeschermingsgraad ook anders zijn.

MPG wordt gebruikt als antivriesmiddel in uiteenlopende processen. Het middel zorgt ervoor dat het vriespunt wordt verlaagd. Als MPG wordt toegevoegd aan (gedemineraliseerd) water, dan wordt het vriespunt van het water lager dan 0°C. In veel processen is dit noodzakelijk om een bepaalde koeling te behalen en te behouden. De Wereld Gezondheids Organisatie (WHO) ziet MPG als niet giftig voor mens, dier en milieu bij gebruik van lage hoeveelheden. Het natuurlijk laten afbreken van MPG zal langer duren dan het afbreken van MEG.

Minder giftig

Vanwege de niet giftige eigenschap, wordt MPG als koelmiddel ingezet in processen waar de vloeistof in contact komt met voedsel, drank of drinkwater. In de farmaceutische en voedselindustrie, de veehouderij en horeca wordt MPG gebruikt indien er een koelmiddel nodig is. Een voorbeeld waarbij vaak gebruik wordt gemaakt van MPG is de winteropslag van boten of caravans. In veel boten en caravans zit vaak een drinkwaterreservoir met slangen richting een wasbak of douche. Hierin kan wat water achterblijven na het leeglaten lopen van het reservoir. Iedereen wil natuurlijk voorkomen dat slangen en het reservoir kapot vriezen. In dat geval is het handig om gebruik te maken van MPG. Dit zorgt voor een vorstbescherming en mocht er toch nog wat achtergebleven zijn na doorspoelen met schoon water, dan kan dit geen kwaad voor de gezondheid. 

MEG

De afkorting MEG staat voor MonoEthyleenGlycol. . Zoals de naam het al zegt, is dit ook een glycol en wordt deze vloeistof ingezet als antivriesmiddel. Het verschil met MPG is dat dit product gemaakt is uit Ethyleen. Ethyleen is een kleur- en geurloze koolwaterstof. Hieronder lees je waar MEG toegepast wordt.

MEG wordt ook als antivriesmiddel gebruik in uiteenlopende industrieën. Vooral in de automotive industrie wordt veelvuldig gebruik gemaakt van MEG. Ethyleenglycol werkt namelijk efficiënter om de warmte af te voeren dan MPG. Dit heeft onder andere te maken met de viscositeit van MEG. Waar MPG van zichzelf al een wat dikkere vloeistof is en bij een geringe vorsttemperatuur nog veel stroperig wordt, kan MEG vele grotere vorsttemperaturen aan, zonder iets te verliezen op de warmtecapaciteit. Het werkbereik van pure MEG is -33°C tot 180°C. Dit maakt MEG vele malen gemakkelijker om te gebruiken. Ook MEG is gemakkelijk te mengen met gedemineraliseerd water waardoor de vorstbeschermingsgraad ook zal veranderen.

Overeenkomsten MPG en MEG

MPG en MEG zijn beide vloeistoffen die vaak worden gebruik als basis voor een koelvloeistof. Ondanks dat de vloeistoffen geur en kleurloos zijn hebben ze wel een zoete smaak. Ook koelvloeistoffen zijn daardoor zoet van smaak. Zorg bij het vervangen van de koelvloeistof of de glycolen, dat je niks morst. Achtergebleven vloeistof kan namelijk een grote aantrekkingskracht hebben op diverse dieren, door de zoete smaak. En dat kan verkeerd aflopen, MEG is namelijk bijzonder giftig. De inname van 30 ml ethyleenglycol kan voor een volwassenen al dodelijk zijn. Ga dus zorgvuldig met de vloeistoffen om.

Biologisch afbreekbaar

Vloeistoffen met als basis MPG of MEG zijn biologisch afbreekbaar of biodegradeerbaar. Dit betekent dat de vloeistof op natuurlijke wijze afgebroken kan worden door schimmels en bacteriën en daarna wordt omgezet tot water, CO2 en methaan. Het zegt niks over de snelheid waarmee dit gebeurt en onder welke omstandigheden. Dit betekent niet dat de vloeistoffen milieuvriendelijk zijn.  

Milieuvriendelijk

Milieuvriendelijk betekent over het algemeen niet schadelijk voor het leefklimaat (het milieu). Een milieuvriendelijk product is een product dat zowel in het productieproces, het gebruik, als in de afvalfase geen schade toebrengt aan de leefomgeving. Biologisch afbreekbaar en milieuvriendelijk betekenen dus niet hetzelfde. 

Afvalverwerking

Dat de vloeistoffen biologisch afbreekbaar zijn wil natuurlijk niet zeggen dat ze gemakkelijk in het milieu kunnen worden geloosd of worden achtergelaten. Zamel de afvalstoffen in en breng ze weg naar de milieustraat bij je in de buurt of lever ze in bij een bedrijf dat gespecialiseerd is in afvalverwerking van chemische vloeistoffen. 

MEK

De afkorting MEK staat voor MethylEthylKeton. Bij het gebruik van de volledige naam valt direct op dat het hier een hele andere stof betreft dan MPG en MEG. Zoals gezegd is het geen glycol, maar een keton. Wat is MEK dan precies?

Puur

MEK is een kleurloze vloeistof met een doordringende ( zoete) geur en heeft een laag kookpunt. Het wordt vaak gebruikt als oplosmiddel en als reinigingsmiddel. In de auto-, elektrische- en meubel industrie wordt MEK gebruikt als oplosmiddel voor coatings. Ook coatings  op basis van nitrocellulose, acryl en vinyl en coatings maken gebruik van het oplossend vermogen van MEK.

Toevoeging

MEK wordt niet alleen in pure vorm gebruikt, maar is vaak ook een toevoeging voor andere producten. Het wordt bijvoorbeeld ingezet als weekmaker in bijvoorbeeld MEK-lijmen. Dit zijn contactlijmen die kunststoffen aan elkaar lassen door de bovenlaag zacht tot vloeibaar te maken. De MEK zorgt voor het zacht en vloeibaar maken. Ook voor de productie van smeermiddelen, vernissen, kleefmiddelen, farmaceutische producten, reinigingsmiddelen en preparaten voor het verwijderen van verven en vernissen wordt MEK gebruikt.

Er zijn dus veel mogelijkheden om MEK in te zetten. Wel kan MEK schadelijke dampen afgeven, dus kijk bij gebruik van een product met MEK eerst even op de verpakking welke voorzorgsmaatregelen je moet nemen.

Daarnaast is MEK dus absoluut GEEN antivriesmiddel en beschikt het ook niet over een warmteopname capaciteit. Ondanks dat de afkortingen van de drie vloeistoffen erg op elkaar lijken, is MEK totaal verschillend ten opzichte van MPG en MEG.

Nog niet helemaal duidelijk?