Persoonlijke Beschermings Middelen, PBM, toegelicht

Voor sommige werkzaamheden is beschermende kleding en apparatuur zoals adembescherming, van groot belang en zelfs verplicht. Denk hierbij aan het simpele voorbeeld van een brandweerman. Zij dragen brandwerende kleding, handschoenen, een helm en brandweerlaarzen. Daarnaast kunnen zij ook gebruik maken van een zuurstofmasker die aangesloten is op een zuurstof tank op de rug. Al deze Persoonlijke Beschermings Middelen worden afgekort als PBM. In dit blog leggen we je de verschillende soorten uit en waar ze aan moeten voldoen. 

Waar moet een PBM aan voldoen

Persoonlijke Beschermings Middelen zorgen ervoor dat je veilig kunt werken. Daarom moeten de PBM ook aan diverse kwaliteitseisen voldoen om deze veiligheid te kunnen waarborgen. Voordat een PBM op de markt gebracht mag worden moet het voldoen aan de Europese wet- en regelgeving. In Europese regelgeving zijn diverse standaarden vastgelegd die ervoor zorgen dat alle PBM aan bepaalde kwaliteitseisen voldoen. Is het beschermingsmiddel in strijd met de Europese wet- of regelgeving, dan zal het product niet worden toegelaten op de markt.

In Nederland gelden er nog aanvullende eisen.  De Arbowet stelt eisen aan persoonlijke beschermingsmiddelen en legt vast dat een werkgever een persoonlijk beschermingsmiddel moet verstrekken dat voldoet aan de eisen van het Warenbesluit persoonlijke beschermingsmiddelen 2018. Daarnaast voert de SZW een hygiëne-inspectie uit om vast te stellen of de PBM voldoen aan de hygiënische eisen en of deze de hygiëne tijdens het uitvoeren van de werkzaamheden niet in het geding brengen. Elk nieuw op de markt gebrachte PBM moet een test- en toelatingsprocedure volgen.

Zo weet je zeker dat je kunt vertrouwen dat het beschermingsmiddel je de veiligheid biedt die je nodig hebt.

De verschillende soorten PBM

Er zijn verschillende soorten PBM op de markt die verschillende delen beschermen van het lichaam. De verschillende soorten PBM kunnen alleen of gecombineerd gebruikt worden. Hierbij is het wel belangrijk om de gebruiksvoorschriften van de PBM op te volgen. 

Beschermende kleding

Afhankelijk van de werkzaamheden is er beschermende kleding noodzakelijk. Zo heb je bijvoorbeeld kleding die beschermt tegen hele hoge of hele lage temperaturen. Maar er is ook kleding die je beschermt tegen gevaarlijke stoffen zoals radioactieve straling of asbest. Beschermende kleding kan er ook voor zorgen dat je beter zichtbaar bent voor anderen, dit wordt signaalkleding genoemd. Om je een paar voorbeelden te geven waar er beschermende kleding wordt gebruikt; bij het maken van röntgenfoto's, chirurgie, lassen, wegwerkzaamheden, verfspuiten.

Beschermende kleding moet comfortabel zijn en mag je niet hinderen bij het uitvoeren van de werkzaamheden, Ook moet het zo veel mogelijk op maat van de drager zijn. De kleren moeten als het kan ook voldoende ventilerend zijn om te voorkomen dat de kleding van binnen vochtig wordt of te veel isoleert, zodat de drager oververhit raakt.

Hoofdbescherming

• Standaardbouwhelm: biedt goede bescherming tegen dagelijkse risico´s, bijvoorbeeld tegen stoten of tegen kleine vallende voorwerpen
• Helm met korte klep: voor beperkte belemmering gezichtsveld (bij veel naar boven kijken bijvoorbeeld)
• Interventiehelm of motorhelm: voor mobiele eenheid, brandweer, medisch personeel en anderen die betrokken zijn bij ongevallen
• Brandweerhelm: beschermt de gebruiker tegen penetratie, vlammen, elektriciteit en hittestraling

Handbescherming

Net zoals beschermende kleding zijn er veel verschillende handschoenen die je beschermen tijden diverse werkzaamheden. Afhankelijk van deze werkzaamheden kies je de juiste handschoen. Het kan zijn dat tijdens de werkzaamheden van handschoen gewisseld moet worden. Er is bijvoorbeeld niet 1 handschoen die je beschermd tegen alle voorkomende chemicaliën.

Gezichtsbescherming

Ook wel gelaatsbescherming genoemd, is een bescherming voor het hele gezicht en dus niet alleen de ogen. Het gebruik van gezichtsbescherming mag geen beperking van je zicht op het werk of de omgeving opleveren. Denk bij gelaatsbescherming aan bijvoorbeeld een laskap.

Oogbescherming

Veiligheidsbrillen die op het eerste gezicht hetzelfde lijken, kunnen toch verschillend zijn omdat ze niet tegen hetzelfde risico beschermen. Daarom is het belangrijk dat altijd nagegaan wordt of de veiligheidsbril die je wilt gaan gebruiken, ook daadwerkelijk bedoeld is voor de werkzaamheden waar je hem voor nodig hebt. In de gebruiksaanwijzing moet duidelijk staan tegen welke risico’s de veiligheidsbril beschermt. 

Valbeveiliging

Valbeveiliging wordt gebruikt om verwondingen door vallen te voorkomen. Vanaf 2,50 meter spreekt men van werken op hoogte. Dan zijn er aanvullende maatregelen ter voorkoming van valgevaar nodig. 

Bij werk op een hoogte van minder dan 2,50 meter is valbeveiliging ook verplicht wanneer er boven een ondergrond gewerkt wordt waar extra risico’s aan verbonden zijn, bijvoorbeeld bij werken boven water, op verkeerswegen of nabij uitstekende delen. Ook is het belangrijk dat de werkplek opgeruimd blijft om valpartijen te voorkomen. 

Gehoorbescherming

Gehoorbescherming is nodig om lawaaislechthorendheid te voorkomen. Bij 83 dB(A) mag een werknemer maximaal 4 uur zonder gehoorbescherming werken, waarbij er geen onacceptabel grote kans op gehoorschade mag bestaan. In de overige 4 uur mag dan geen hoog geluidsniveau meer voorkomen. Een werknemer is verplicht gehoorbescherming te gebruiken als de dagdosis gemiddeld hoger is dan 85 dB(A).

Er zijn drie soorten gehoorbeschermers:

•  Gehoorkappen die als koptelefoons worden gedragen. Als deze de oren goed omsluiten, dan is een demping met 30 dB(A) mogelijk. Het dragen van gehoorkappen kan verhitting van de oren veroorzaken. Ook isolatie van de omgeving (en resoneren van eigen bewegingsgeluid) kunnen hinderlijke bijeffecten van het dragen van gehoorkappen zijn. 
• Oorpluggen, dopjes, of stopjes die in de gehoorgang worden geplaatst. Ze worden niet altijd goed in het gehoorkanaal ingebracht, waardoor onvoldoende demping optreedt en dus gehoorschade kan ontstaan. Ook zijn ze niet altijd hygiënisch, waardoor gezondheidsklachten kunnen optreden.  
• Otoplastieken zijn op maat gemaakte oordoppen die bescherming kunnen bieden oplopend tot 30 dB(A).

Adembescherming

Zodra er op de werkvloer een situatie ontstaat waarbij er gewerkt moet worden in een lucht die ongeschikt is om in te ademen, dam zal er een vorm van adembescherming moeten worden gebruikt. Een adembeschermingsmiddel wordt onder andere gebruikt wanneer de lucht vervuild is met gevaarlijke stoffen. Dit kunnen dampen, gassen, fijnstof en vezels zijn. Ook kan de lucht teveel of te weinig zuurstof bevatten. Ook als het een explosief mengsel bevat, is adembescherming verplicht.

Voetbescherming

Voor voetbescherming zijn er verschillende veiligheidsschoenen voor de verschillende werkzaamheden. Veiligheidsschoenen kunnen beschermen tegen:

• Hitte;
• Vuur;
• Kou;
• Gevaarlijke stoffen;
• Snijden/steken/prikken;
• Vloeistof;
• Elektrische schokken.

De keuze van de veiligheidsschoen moet zijn afgestemd op het werk en de werkomstandigheden.

PBM onderverdeeld in categorieën

Persoonlijke beschermingsmiddelen beschermen de veiligheid en gezondheid van de gebruiker tegen gevaren die de gezondheid of veiligheid kunnen bedreigen. Ze zijn verdeeld in drie verschillende categorieën gebaseerd op de ernst van het risico. 

• Categorie 1: dit zijn PBM’s die bescherming bieden tegen minimale gevaren, ofwel oppervlakkig letsel. Denk hierbij aan beschermingsmiddelen zoals een zonnebril, regenkleding of eenvoudige (tuin) handschoenen
• Categorie 2: dit zijn PBM’s die bescherming bieden tegen middelzware gevaren. Hierbij moet de gebruiker een risicoanalyse uitvoeren en de PBM’s selecteren die nodig zijn om het risico te verminderen. Voorbeelden van PBM’s uit deze categorie zijn bijvoorbeeld; snijbestendige veiligheidshandschoenen, veiligheidsbril en veiligheidshelm.
• Categorie 3: dit zijn PBM’s die bescherming bieden tegen grote risico's die ernstige gevolgen kunnen hebben en niet ongedaan gemaakt kunnen worden. Aan persoonlijke beschermingsmiddelen uit categorie 3 worden extra eisen gesteld, naast de eisen die in categorie 2 al worden gesteld. Denk hierbij aan bijvoorbeeld ademhalingsbescherming, harnasgordel, brandweerkleding.

Meer weten?

Wil je nog meer weten over de Europese en Nederlandse regelgeving met betrekking tot persoonlijke beschermingsmiddelen? Kijk dan even op deze website: www.wetten.overheid.nl

Voor nog meer informatie over de verschillende persoonlijke beschermingsmiddelen kijk dan op de deze website: https://www.arboportaal.nl/onderwerpen/persoonlijke-beschermingsmiddelen/verschillende-soorten-persoonlijke-beschermingsmiddelen